Koca Tanrı

Kaygusuz Abdal şathiyesi. Sözlerini ilk okuyan insanın ağzı açık kalır sanırım. Ama Kaygusuz Abdal gibi bir ustanın şu şiirde dahi neler sakladığını görmek insanı şaşkına çeviriyor. Konuyla ilgili açıklama ekşi sözlük'ten alıntı.



yücelerden yüce gördüm,
erbabsın sen koca tanrı.
alim okur kelam ile,
sen okursun hece tanrı.

er, atasiyle anılır:
filan oğlu filan diye,
anan yoktur atan yoktur,
sen benzersin piçe tanrı

asi kullar yaratmışsın,
varsın şöyle dursun deyü,
anları koymuş orada,
sen çıkmışsın uca tanrı.

kıldan köprü yaratmışsın,
gelsin kullar geçsin deyu,
hele biz şöyle duralım,
yiğit isen geç a tanrı.

garip kulun yaratmışsın,
derde minnete katmışsın,
anı aleme atmışsın,
sen çıkmışsın uca tanrı.

kaygusuz abdal: "yaradan!
gel içegör şu curadan,
kaldır perdeyi aradan,
gezelim bi'lece tanrı" 

birinci dörtlükte "alem okur kelam ile sen okursun hece tanrı" derken tanrı'nın tek hece ile ("ol") bütün evreni yaratışına gönderme yapmaktadır.

ikinci dörtlükte tanrı'nın cinsiyette, doğmaktan doğurulmaktan münezzeh olduğunu ve övülmek için kendisinden başka hiç kimseye ihtiyaç duymayan insanlar gibi olduğunu, asıl büyüklüğün de hiç kimse olmadan büyük olmak olduğu belirtilmiştir.

üçüncü dörtlükte: bazı insanların sana asi olacağını baştan öngören sensin, onlar seni göremedikleri için sana asiliği sürdürüyorlar sınav zaten budur, senin hikmetin onlara görünmemekte gizli denmektedir.

dördüncü dörtlükte: sadece iman edenlerin geçebileceği bir köprü yaptırmışsın ama sen zaten tüm varlığının farkındasın oysa biz kullar için bu çok zor bir iş, bizi sınarken kendini bizim yerimize koy denmektedir.

beşinci dörtlükte: "dünya zalimler için cennet müminler için ise eziyettir" hadis-i şerifine gönderme yapılması kuvvetli ihtimaldir. dünya hayatında tanrı'ya inanmanın ve ona göre davranmanın zor olan yol olduğunu, bunu göze alan kişinin tanrı'nın (sırça köşklerde otururmuş gibi) o kişiye iltimas geçmeyebileceğini göze alması zorunluluğu hatırlatılmıştır.

altıncı dörtlük: cura için (bkz: cura-i mevt). hayatın son demini tüket de sana kavuşalım, bu hayal perdesi aradan kalksın denmektedir.